Ανθήλη - Πολιτισμός & Φύση

Ιστορικό Πλαίσιο

Η Ανθήλη είναι χωριό του νομού Φθιώτιδας, πολύ κοντά στη Λαμία (περίπου 5 χλμ. ανατολικά), με μακραίωνη ιστορία που συνδέεται με την αρχαία πόλη Ανθηλή (Ἀνθήλη). Αρχαιότητα Η αρχαία Ανθήλη ήταν πόλη της Μαλιώτιδας, περιοχής που εκτεινόταν γύρω από τον Σπερχειό ποταμό και μέχρι τις Θερμοπύλες. Βρισκόταν κοντά στο ιερό της Αμφικτυονίας του Ανθηλίου Απόλλωνα. Εκεί, ήδη από την αρχαϊκή εποχή, συνεδρίαζε το Αμφικτυονικό Συνέδριο, δηλαδή η ένωση πόλεων που αργότερα συνδέθηκε στενά με τους Δελφούς (Δελφική Αμφικτυονία). Η πόλη αναφέρεται από τον Ηρόδοτο και άλλους αρχαίους συγγραφείς. Λόγω της θέσης της, κοντά στις Θερμοπύλες, είχε στρατηγική σημασία. Κοντά στην Ανθήλη βρισκόταν το ιερό της Δήμητρας, όπου επίσης γίνονταν τελετές.

Κλασικά – Ελληνιστικά χρόνια

Η περιοχή καταστράφηκε πολλές φορές λόγω των πολέμων γύρω από τις Θερμοπύλες (π.χ. κατά τους Περσικούς Πολέμους και αργότερα στους εμφύλιους μεταξύ Ελλήνων). Στα ελληνιστικά χρόνια, η Ανθήλη υποχώρησε σε σημασία έναντι της γειτονικής Λαμίας.

Ρωμαϊκά – Βυζαντινά χρόνια

Οι Ρωμαίοι αναγνώρισαν την περιοχή ως σημαντικό σημείο διέλευσης. Στους βυζαντινούς χρόνους η αρχαία πόλη εγκαταλείφθηκε σταδιακά, αλλά ο οικισμός επιβίωσε με νέες μορφές.

Νεότερα χρόνια<\p>

Το σημερινό χωριό Ανθήλη ιδρύθηκε και οργανώθηκε γύρω από την ίδια περιοχή, κοντά στον Σπερχειό. Έχει έντονη αγροτική παράδοση (καλλιέργειες ρυζιού, σητιρών, βαμβακος και κτηνοτροφία). Στην περιοχή έχουν βρεθεί σημαντικά αρχαιολογικά λείψανα που σχετίζονται με την αρχαία πόλη και την Αμφικτυονία.

Ιερό της Δήμητρας
Στρατηγική θέση κοντά στις Θερμοπύλες
Αναφορά από Ηρόδοτο & Στράβωνα

Τοποθεσία

Η Ανθήλη βρίσκεται στον Δήμο Λαμιέων, Φθιώτιδα, Στερεά Ελλάδα. Υψόμετρο 15 μ., γεωγραφικό πλάτος 38.84746, μήκος 22.47917.

Bρίσκεται στον κάμπο της Λαμίας, δυτικά από τις εκβολές του Σπερχειού ποταμού στον Μαλιακό κόλπο και σε απόσταση 8 χλμ. νοτιοανατολικά από τη Λαμία.

Στη δυτική της άκρη περνάει ο Αυτοκινητόδρομος 1 και ο Σπερχειός ποταμός ενώ βόρεια είναι η βασική αποστραγγιστική τάφρος του ποταμού (οι κάτοικοι την αποκαλούν "γερμανική"). Οι κάτοικοί της ασχολούνται κατά κύριο λόγο με αγροτικές καλλιέργειες ενώ ο οικισμός αναπτύσσεται με βάση εγκεκριμένη ρυμοτομία και όρους δόμησης σε τρεις ζώνες, που επιτρέπουν την κατασκευή μεγάλων και πολυώροφων οικοδομών.

Η περιοχή βόρεια και βορειοδυτικά της Ανθήλης, που περικλύεται από τον Αυτοκινητόδρομο 1 και γύρω από τον Μαλιακό (Κάτω ρους και εκβολές Σπερχειού) έχει χαρακτηριστεί Natura2000.[5][6] Αρχαία Ανθήλη Το όνομά της οφείλεται στην αρχαία Ανθήλη η οποία μαζί με την Τραχίνα ήταν οι κυριότερες πόλεις του αρχαίου ελληνικού φύλου των Μαλιέων και οι οποίες ήδη από τον 7ο αιω. π.Χ. συμμετείχαν σε μια αμφικτυονία των φυλών της κεντρικής Ελλάδας και της Θεσσαλίας. Το ιερό της Αμφικτυονίδος ή Πυλαίας Δήμητρας στην αρχαία Ανθήλη απετέλεσε πρώιμο κέντρο της Δελφικής Αμφικτυονίας.[7] Το ιερό έχει εντοπιστεί νότια της σημερινής Ανθήλης και δυτικά των λουτρών των Θερμοπυλών.[8]

Διοικητικά στοιχεία

Ως οικισμός αναφέρεται από την εποχή της τουρκοκρατίας με την ονομασία Ιμίρμπεης και με το ίδιο όνομα μετά την απελευθέρωση επίσημα το 1835 να προσαρτάται στον τότε δήμο Λαμιέων. Το 1912 με το ΦΕΚ 261Α - 31/08/1912 ορίστηκε έδρα της ομώνυμης νεοϊδρυθείσας κοινότητας και το 1927 με το ΦΕΚ 206Α - 28/09/1927 μετονομάστηκε σε Ανθήλη.[9] Σύμφωνα με το πρόγραμμα Καλλικράτης αποτελεί την τοπική κοινότητα Ανθήλης που υπάγεται στη δημοτική ενότητα Λαμιέων του Δήμου Λαμιέων και σύμφωνα με την απογραφή του 2011 έχει πληθυσμό 1.693 κατοίκους. Η κοινότητα είναι χαρακτηρισμένη ως αγροτικός πεδινός οικισμός, με έκταση 50,948 χμ² (2011).

Εκδηλώσεις & Δραστηριότητες

Γιορτή Ρυζιού

H ετήσια γιορτή που τιμά την καλλιέργεια του ρυζιού και την τοπική παράδοση, πραγματοποιείται το τελευταίο Σαββατοκύριακο του Αυγούστου απο τον Πολιτιστικό Σύλλογο Ανθήλης. Πρόκειται για 3 ήμερες εκδηλώσεις πολιτισμού και παράδοσης για μικρούς και μεγάλους με συμμετοχή ντόπιων κατοίκων και επισκεπτών. Στις εκδηλώσεις συμμετέχουν και πολιτιστικοί σύλλογοι και φορείς απο όλη την Ελλάδα.

Φεστιβάλ Παραδοσιακών Χορών

Το Φεστιβάλ Παραδοσιακών Χορών είναι μέρος των εκδηλώσεων τις μεγάλης γιορτής ρυζιού και έχει σκοπό την παρουσίαση παραδοσιακών χορών από την Ανθήλη και την ευρύτερη περιοχή, με την συμμετοχή ζωντανής παραδοσιακής ορχήστρας και συλλόγων πολιτισμού απο όλη τημ Ελλάδα.

Λαογραφικό Μουσείο

Το Λαογραφικό Μουσείο ιδρύθηκε κυρίως απο δωρεές των κατοίκων με αντικείμενα και εργαλεία που χρησιμοποιούνταν ανα εποχή για εργασία ή την διευκόλυνση της καθημερινότητας των Ανθηλιωτών. Εκθέματα που παρουσιάζουν την τοπική ιστορία, τέχνες και παραδόσεις της Ανθήλης.

Δραστηριότητες Φύσης

Μεγάλο ενδιαφέρον παρουσιάζει και η επίσκεψη για Περίπατο και παρατήρηση πουλιών στο φυσικό περιβάλλον των εκβολών του Σπερχειού ποταμού. Με εύκολη πρόσβαση απο την πλατεία του χωριου, σε 20 λεπτά βρίσκεστε στον προστατευμένο υδροβιότοπο Natura 2000 μέρος όπου πλήθος πτηνών βρίσκουν τροφή ή κάνουν την στάση τους κατα την μετανάστευσή τους σε πιό θερμά κλίματα.